رابطه صحیح مادر و کودک در سنین مختلف چگونه است؟ - وبلاگ مرکزی

به گزارش وبلاگ مرکزی، رابطه صحیح مادر و کودک بهترین رابطه بین دو انسان است. این روابط می تواند برای سالهای بعد، آموزنده بوده و الگویی برای شخصیت آینده کودک باشد.

تقریبا همه مادران کوشش دارند که رابطه آنان با فرزندانشان تا حد امکان مطلوب باشد. در این رابطه فقط مادر دخالت ندارد، بلکه کودک نیز در این امر سهیم است. بنابراین لازم است بعضی از خصوصیات اخلاقی کودک را در سنین مختلف مورد مطالعه قرار دهیم و هر قدر مادر در این خصوصیات آگاهی کامل تری داشته باشد، بهتر می تواند با او کنار بیاید، اگر بداند که با وجود همه کوشش های او باز هم همه چیز آرام و بی دردسر نخواهد بود در این صورت با مسائل، رابطه صحیحی برقرار خواهد ساخت.

هر قدر مادر ماهر، با استعداد و مهربان باشد، رابطه او با کودکش آرام تر و بی دردسرتر خواهد بود؛ در نتیجه مسائل آینده اش برای مادر قابل پیش بینی خواهد بود. تغییرات اخلاق و رفتار کودک حتی در قسمت های پیچیده و بغرنجی از آن (مانند رابطه او با مادرش) دارای نظم و ترتیب و قابل پیش بینی است. میزان سازگاری و همکاری کودک با شما، تنها بستگی به طرز رفتار و مهارت شما در تربیت کودک ندارد بلکه به نحوه قابل ملاحظه ای با تغییرات خود کودک در حال رشد و نمو او نیز وابسته است. در ضمنً باید بدانید وقتی کودک شما در مقابل تان مقاومت به خرح می دهد، اغلب بچه ها در این سن چنین نیستند. در این صورت عکس العمل شما با این موضوع فرق خواهد داشت .

رفتار مادر با کودک شیرخوار

هر کودک شیرخواری حسب تفاوت های فردی در برخورد با مادر برای ارضای احتیاجهای فیزیولوژیکی ، رفتار خاصی دارد. در این خصوص مادران باید بگذارند تاکودک خود برنامه غذایش را تنظیم کند و تقاضای طبیعی اش معین کند که چه موقعی باید بخورد و بخوابد. اما در حقیقت این مساله تمام هدف نیست، بلکه نیمی از آنست. روش بزرگ کردن کودک، بنا به عکس العمل او در برابر احتیاجات طبیعی و فطری کودک و بر حسب نظم و ترتیب آن توسط مادر تنظیم می شود. در این صورت هر نوع احتیاج کودک برآورده می شود .

بعضی از بچه ها، تابع نظم مادرند و بعضی در این قالب نمی گنجند. آنچه ما در جستجوی آن هستیم، ترکیبی از این دو حالت است. یعنی تنظیم شخصی و خود به خود کودک که شامل نیروهای داخلی و خارجی هر دو است. گاهی تقاضای کودک، مافوق توانایی مادر است، در این صورت مادر باید خود را در برابر تقاضاهای زیاد طفل ، محافظت کند. البته هدف اصلی سازش و تطابقی است که بین طرفین برقرار می شود، ولی اگر کودک نسبت به تعدیل تقاضاهای خود، استعداد و توانایی نشان ندهد، این وظیفه مادر است که اقدام نماید و در مقابل تقاضاهای کودک، خودداری نشان دهد. چنین حالتی فقط تملق به زمان شیرخوارگی ندارد، بلکه متعلق به تمام سال های برخورد است .

رفتار مادر با کودک 18 ماهه چگونه باید باشد؟

کودک هیجده ماهه در حالی که ظاهرا بزرگ شده است و کاملا جست و خیز دارد ولی از نظر روابطش با مادر خیلی شبیه بچه شیر خوار است. او دوست دارد بیشتر بگیرد تا بدهد. او از چیزهایی که می داند و می تواند، استفاده کافی می نماید و احتیاجها و احتیاج های خود را به سایرین می فهماند. او بوسیله اشاره و تلفظ کلماتی مانند آه ـ آه به سرعت منظور خود را می فهماند. جواب نه را از دیگران به راحتی قبول نمی نماید. می داند که کلمه نه راحتترین و متداول ترین کلمه ای است که بکار می رود .

کودک هیجده ماهه وقتی راه می رود، با حرکت پاها فکر می نماید و دوست دارد هر چه به دستش می رسد، بگیرد. احساس او نسبت به زمان بسیار کم است. او هر چه را که می خواهد، همین الان می خواهد. مدتی نخواهد گذشت که کودک هیجده ماهه بر اثر رشد، این مراحل را پشت سر می گذارد و در سن دو سالگی مادر می بیند که او اخلاق خوشی دارد و آدم مطیعی است .

روانشناسی کودک بیست و یک ماهه

کودک در این سن دوست دارد هر چه که مورد علاقه اش است همراهش باشد. از تغییر شرایط ناراحت است و چون گنجینه ای لغات او کامل نیست، نمی تواند منظورش را بفهماند بنابراین به گریه و ناسازگاری کردن متوسل می شود. مادر خوب و والدین آگاه، سعی دارند منظور کودک را به سرعت درک و عملی کنند. چون در غیر این صورت با لجبازی و ناسازگاری کودک روبه رو خواهند شد. امنیت کودک وقتی عادی است که همه چیز مثل سابق باشد. از تغییر جا یا تغییر لباس و غذا متنفر است.

کودک دو ساله باهوش من

برای یک کودک دو ساله، برعکس کودک هیجده ماهه، اطاعت ، کاری دلپذیر و آسان است. گذشت شش ماه به کودک این را می دهد که در مقابل والدینش فرمان بردار خوبی باشد. کودک در دو سالگی بیشتر اوقات شنونده و اجرا کننده بسیار خوبی است. این حالت ها جزء ذات کودک است، و اگر والدین بدانند که در چه مدت این تغییرات صورت می گیرد تقاضاها و انتظارهای خود را از کودک با امکانات و قدرت او تطبیق می دهند و در نتیجه در امر تربیت او توفیق های بیشتری عایدشان می شود .

لجبازی کودک دو سال و نیمه

کودک در این سن، منفی باف، لجوج و سرسخت است. اگر مادر بخواهد با عجله لباس او را تنش کند، کودک فریاد می زند: خودم می خواهم بپوشم و اگر پدر به او بگوید: لباست را بپوش خواهد شنید که می گوید: می خواهم مامان لباس تنم کند. اگر مادر به طرف او رود بابا را می طلبد و به عکس اگر بابا به طرفش برود، مامانش را می خواهد. او در دنیایی از تضاد سیر می نماید. و این کلمات بر زبان او جاری است: می کنم .. نمی کنم .. می خواهم .. نمی خواهم .. می توانم .. نمی توانم .. بله .. نه

انتخاب های او چند تایی است و در هر دقیقه نوعی را می پسندد. اگر متنوع باشد همه را طالب است اگر جلوی او را نگیرند، ممکن است مدت ها از یک سمت به سمت دیگر حرکت کند. اگر مادر به او بگوید: مربا می خواهی می گوید نمی خواهم اما به محض اینکه مربا کنار گذاشته شود، او مربا می خواهد. مشکل مادر برای تربیت او ، این است که باید حتی الامکان او را در راستا یک طرفه قرار دهد. کارهای روزانه را خودتان انتخاب کنید و فرصت انتخاب به او ندهید. وقتی می خواهید او را با خود به بیرون ببرید، در حالی که از تفریح در بیرون برایش سخنرانی می کنید لباس تنش کنید. اگر از او برای بیرون رفتن ، اجازه بخواهید، کلاهتان پس معرکه است. به هر قیمت که می دانید از پرسشهایی که او باید چواب نه را ادا کند، پرهیز نمایید. به او زیاد فرصت انتخاب ندهید. اگر این فرصت را داشته باشد، مطمئن باشید که از فرصت خود راضی نیست .

در تمام دستورها، خواهش و تقاضاهایش تکبر و غرور زیاده از حدی دیده می شود. لذا مادر باید به جای نشستن و غصه خوردن، راه و روش تسلط بر فرزند را بیاموزد و این مطلب را همیشه در نظر داشته باشد، سعی کند کودک حرف های او را بدون چون و چرا بشنود و به عکس در مقابل کارهای بی اهمیت تسلیم شود. مثلا بگوید: البته … بله قربان … حتما

مادران باید به خاطر داشته باشند که کودک دو و نیم ساله ساله ممکن است. رفتارش با شما بسیار خوب یا بد باشد، اما او شما را بسیار دوست دارد و تمناهای زیادی از شما دارد. جالب ترین استعدادهای خود را می خواهد به شما نشان دهد و دوست ندارد آنها را حتی پدرش ببیند. اگر گاهی وقت ها که شما را خیلی ناراحت و خسته کرده، فرصتی بدست آورده و قدری استراحت کنید تا با صبر و حوصله بیشتری به سوی او بازگردید .

رفتار با بچه ها دو و نیم تا سه ساله

بسیاری از بچه ها در این سن در مرحله عجیبی قرار می گیرند، آنها میل دارند به زمان شیرخوارگی برگردند، از نظر احساسی می توانند این مرحله را با مادر تجدید کنند. دوست دارند دوباره از پستان مادر شیر بخورند، خود را در آغوش مادر جای دهد، برایش بسیار دلپذیر خواهد بود. کودک دو و نیم ساله ای به مادرش می گفت: من کوچولو هستم نمی توانم حرف بزنم. دندان ندارم غذا بخورم. دوست دارم شیر بخورم

آنها دوست دارند در کالسکه بخوابند و از شیشه بوسیله پستانک شیر بخورند. وقتی مادری این احتیاج کودک خود را بداند، سعی در برطرف کردن آن کرده و به موقع او را از این تخیل بی جا نجات می دهد. اغلب مادران ، کودک در این سن را مسخره کرده و با توجه به بچه ها دیگر خود، حس حسادت آنان را تحریک و حسود بار می آورند. اما اگر کودک از زنده کردن دوران شیرخوارگی خود به اندازه کافی تجربه بدست آورد، خواهد توانست رشد کند و مستقل تر و بالغ تر بشود و سپس همیشه به جلو نگاه کند نه به عقب .

کودک سه ساله با هوش

این سن برای مادر و فرزند دوره آرام و رضایت بخشی است. کودک از کلمه ما بسیار استفاده می نماید. اغلب وجود مادر را بر خود ترجیح می دهد. کودک در ابتدای مرحله سه سالگی روی کلمه من و احتیاجات شخصی خودش متمرکز است، بعد روی کلمه شما و تقاضای او بر شما تکیه دارد و بالاخره به مرحله محبت آمیز و مشترک می رسد. او در جهت متضاد گم نمی شود و سعی ندارد که هر دو جهت را انتخاب کند بلکه یک جهت را انتخاب کرده و روی آن می ایستد. گاهی والدین می توانند با فرزند سه ساله خود چانه نزنند. او را متقاعد کرده و به امید پاداش به انجام کاری مجبور سازند .

در سه سالگی قدرت بکارگیری کلمات به نحو قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. او می تواند در جواب سخن سایرین حرف بزند. میل فراوان دارد در اموری که جنبه امر و بهره در آینده دارد، شرکت کند. کودک سه ساله گاهی که با دلیل و منطق صحبت می کنید، بخوبی گوش می دهد و حتی گاهی اوقات ممکن است اگر دلیل خوبی برایش بیاورید کارهایی را که انجامش را دوست ندارد، به راحتی انجام دهد. تقاضای او از بزرگترها خیلی کمتر از سابق و کنار آمدن با او آسانتر است .

کودک سه و نیم ساله من

در این سن کودک دوست دارد در خیال خود از والدین دوست خیالی بسازد و با آن ها در خیال بازی کند، به آنها غذا بدهد و دست و صورتشان را بشوید و خشک کند، به نوازششان بپردازد. وقتی والدین در کنار او آرام نشسته اند و بدون توجه به دنبال کار خود می فرایند، داد کودک بلند می شود و گریه را سر می دهد و می گوید: مادر چرا رفتی؟ من که با تو کاری نداشتم من به تو غذا می دادم. تو با رفتنت بازی مرا خراب کردی .

والدین فکر می کنند که وضع روحی کودکشان متزلزل و مضطرب است، در صورتی چنین نیست، والدین باید بدانند معمولا بچه ها در این سن با دوستان خیالی خود مدتها بازی می کنند و هر کدام نوعی دوست خیالی دارند. این مرحله مرحله طبیعی رشد است و از خصوصیاتش اینگونه بازی هاست. هیچگاه نباید باعث نگرانی والدین شود و احتیاج به درمان ندارد و خود به خود بر اثر رشد و بطور طبیعی اصلاح خواهد شد .

رفتار با کودک چهار ساله

وقتی کودک چهار ساله می گوید: مامانم اینطور می گوید مثل آنست که بزرگترین مرجع صلاحیت دار دستوری صادر کرده است و دیگر جای هیچ گونه بحث و گفتگویی نیست. وقتی در این سن در کودکستان، کودک به مربی خود می گوید : مامانم گفته ساعت 9 باید شیرینی بخورم بهترین دلیل را برای او آورده است. کودک برای هم بازی خود بزرگترین دلیل را می آورد وقتی به او می گوید: مامانم می گوید شماها باید این کار را بکنید بچه های دیگر هم ممکن است حرف او را قبول و به عنوان دلیل بپذیرند. ولی کودک چهار ساله موجود کاملا ثابتی نیست. ممکن است تصور کنید که اگر مادر تا این اندازه برای کودک صلاحیت و مرجعیت دارد، باید انتظار داشت کودک در کلیه موارد به حرف او گوش دهد، اما ابدا اینطور نیست. در هر سنی ممکن است کودک بعضی اوقات مقاومت به خرج دهد ولی ورد زبان بچه چهار ساله، عباراتی است از قبیل: نه … نخواهم کرد یا حتی: مگر مجبورم کنی. در بعضی از سنین کودک مقاومت به خرج می دهد، چون نمی خواهد کاری را که از او خواسته اند، انجام دهد. ولی اغلب اوقات چنان می نماید که کودک چهارساله مقاومت می نماید. چهارسالگی سن قید ناپذیری کودک است. او احساس می نماید نیرویی او را وادار می نماید که از زیر بار هر گونه قیدی شانه خالی کند و از سر کشی و تمرد خوشش می آید. با این سرکشی کودک هر طور که صلاح می دانید، رفتار کنید ولی مقاومت او را زیاد جدی نگرید .

کودک پنج تا شش ساله

در پنج سالگی کودک مطیع و دوست داشتنی است و مادران می گویند آنها در این سن مانند فرشتگان هستند. اما در شش سالگی درست بر عکس می شوند. کودک شش ساله نه تنها با مادرش رقابت می نماید بلکه در برابر دستورهای او نیز مقاومت می نماید. در صورتی که کودک پنج ساله سعی دارد، فعالیت خود را همگام با مادر انجام دهد و از او الگو بگیرد؛ کودک شش ساله، دوست دارد همه تقصیر را به گردن مادر اندازد و برای هر چیز او را سرزنش کند. شش سالگی سن احساسات شدید و غالبا متضاد است .

کودک شش ساله در حالیکه مادر خود را سخت در آغوش دارد و می گوید: ترا از هر کس در دنیا بیشتر دوست دارم و مادر نیز از حرف کودکش مسرور می شود، لحظه ای دیگر درست کاری مخالف سخن خود را انجام می دهد و می گوید: مادر از تو بدم می آید و مادر در این حالت ناراحت و افسرده می شود. در حالی که هیچیک از دو حالت مادر منطقی نیست. زیرا کودک او در سنی است که احساساتی بوده و احساسش بر عقلش غلبه دارد. بنابراین سخن های او پایه و اساسی ندارد و مادر باید بداند، اطاعت نکردن کودک در این سن جسورانه ترین کاری است که کودک برای رسیدن به رشد انجام می دهد .

روانشناسی کودک هفت ساله

در این سن کودک از همه شکایت دارد و احساس می نماید که همه با او دشمن هستند و هر کس در هر موقعیتی می خواهد او را اذیت کند. این ها از خصوصیات یک کودک هفت ساله است. بسیار حساس است و همیشه جنبه های منفی قضایا را در نظر می گیرد. بنابراین همیشه رنجیده و غمگین است. کودک شش ساله یک انسان جسور و متجاوز است ولی در هفت سالگی تمایل کودک درست عکس آنست و همیشه در برخورد با مسائل غرولند کنان عقب نشینی می نماید، از والدین خود بیشتر از همه شکایت دارد و گاهی فکر می نماید که آنها اصلا او را دوست ندارند. حتی آنهایی که خیلی درونگرا باشند، خود را بچه سر راهی پنداشته و سپس از خانه فرار می کنند. والدین از تخیل یک کودک هفت ساله در حیرت می شوند و گاهی ناامیدی های او را به باد تمسخر می گیرند که درست باید عکس این عمل را انجام دهند و با او همدردی کنند تا از این طریق حالات یاس او را از بین ببرند .

رفتار شناسی کودک 8 ساله

کودک در سن 8 سالگی احتیاج شدید به یک رابطه عمیق دارد. از این رو به پدر یا مادر چسبندگی عجیبی پیدا می نماید. در برابر قبول رد تقاضاهایش حساس است و کوچکترین تغییر قیافه والدین را درک می نماید. آرزوی نزدیک بودن به مادر آنقدر برای او زیاد است که اغلب اوقات یک حالت آمیختگی بین او و مادرش بوجود می آید. اگر این علاقه بعد از مدتی فروکش نکند، باید نگران بود و برای درمانش اقدام کرد. این حالت فقط در حوالی هشت سالگی رخ می دهد و به زودی رد می شود. یک مادر خوب در این حالت با اینکه سماجت کودکش او را خسته می نماید، با دادن یک پاداش مناسب می تواند احتیاج او را برای برقراری یک رابطه عاطفی ارضا نماید و راه را برای روابط فردی او در آینده هموار سازد .

رفتار با کودک نه ساله

در این سن کودک تمایل شدیدی به مستقل بودن دارد. اگر استقلالش حفظ شود شخصیتی متعادل و دوست داشتنی خواهد یافت و گرنه پرخاشگر و ناسازگار جلوه می نماید. در این سن کودک مصاحبت با مادر را دوست ندارد و میل ندارد با او مشورت کند، دوست دارد بیشتر با دوستانش باشد. نظر آنان بر همه کس حتی از مادر بالاتر است. اگر زیاد به کودک نه ساله خود دستور دهید، سرکشی نشان می دهد. دقت کنید و ببینید آیا واقعا دستورتان لازم است، یا اینکه تنها می خواهید خود و فرزندتان را متقاعد کنید که شما هنوز فرد مافوق هستید. تمایل فرزند شما در نه سالگی بیستر برقرار کردن ارتباط با دوستان خود است.

تربیت کودک ده ساله

بچه ها در این سن اغلب منتظرند ببیند مادرشان چه دستوری می هد تا آن را انجام دهند، اگر مادری بگوید: چنانچه این درس را سه مرتبه بخوانی یاد خواهی گرفت کودک بدون کم و کاست آن را انجام می دهد. ده سالگی از نظر رابطه مادر و کودک دوره خوش و مانند دوران پنج سالگی، مطابق دلخواه مادر است. کودک از مادر اطاعت و دوست دارد دستورهایش را مو به مو اجرا کند .

فرزند 11 تا 15 ساله

در این سن کودک زیاد به مادر توجه ندارد. او در آستانه بلوغ است مسائل رشد، دگرگونی هایی در او بوجود آورده که حالت دگرگونی به او می دهد. دیگر مادر برای او مطرح نیست. حتی مسائلی که از نظر زناشویی از دوستانش می شنود برای لحظاتی او را از والدین خود متنفر می نماید. در هر صورت والدین باید بدانند که در این سن به حریم خلوت کودک تجاوز نکنند زیرا در آنصورت رابطه عاطفی آنها گسته خواهد شد.

منبع: دانشنامه رشد