شیرینی جات و سوغات زابل سیستان - وبلاگ مرکزی

به گزارش وبلاگ مرکزی، در این مقاله از وب سایت گردشگری خبرنگاران به معرفی سوغات زابل در استان سیستان و بلوچستان خواهیم پرداخت . با ما همراه باشید.

شیرینی جات و سوغات زابل سیستان

در سفر به زابل و منطقه سیستان و تماشا آن همه زیبایی های تاریخی و طبیعی حیف است که دست خالی برگردید. مخصوصا اینکه منطقه سیستان با فرهنگ ویژه و غنی خود دارای سوغاتی های فراوان و متنوعی است که با کمی گشت و گذار در بازارهای محلی می توانید آنها را پیدا کنید و با هربار استفاده از آنها خاطره خوش سفرتان را به یاد ماندنی کنید. ماهم به شما یاری می کنیم که بتوانید سوغاتتان را راحت تر انتخاب کنید.

نان محلی

نان محلی زابل یک نان کاملا سنتی و خوشمزه میباشد که هواداران زیادی را به خود جذب نموده است . در سفر به سیستان از این نان مقوی غافل نشوید.

ادویه آچار

ادویه ایی کاملا محلیکه در همه خانه های سیستان پیدا می گردد . برای تهیه این ادویه آرد گندم را داخل ماهی تابه می ریزند و به میزان ای که بوی خامی آن گرفته گردد، روی شعله ملایم تفت می دهند، سپس ادویه ها شامل پودر زیره سبز و سیاه، تخم گشنیز و شوید و نمک و فلفل سیاه و قرمز و زردچوبه را به آن اضافه می نمایند. پس از سرد شدن، پیاز چرخ نموده را به آن اضافه می نمایند تا موقعی که خمیر به دست نچسبد. زردچوبه نیز به میزانی اضافه می گردد که رنگ ادویه کاملا زرد طلایی گردد.سپس آن را جلوی پنکه پهن می نمایند یا به میزان کف دست و با قطر نیم سانت گرد می نمایند و خشک می نمایند و در موقع مصرف پودر می نمایند.

کشک زابلی(کشک زرد)

کشک زابلی ماده ای زردرنگ است که از ترکیب ادویه، زردچوبه، گندم بلغور شده و دوغ آماده می گردد. این مجموعه را به مدت یک هفته الی ده روز در کیسه نخی می گذارند، سپس آن را درآورده و پس از ورزدادن، پودر می نمایند و به عنوان یک غذای مقوی مصرف می نمایند. کشک زابلی به صورت یک غذای کامل و مقوی در مدت کوتاهی طبخ می گردد.

کشک سفید

کشک سفید که نام دیگر آن در لهجه سیستانی قروتا ست، یک ماده لبنی است که از شیر درست می گردد و در این ایام گرم تابستان به علت اینکه طبعی سرد دارد استفاده از آن به همه توصیه می گردد . برای تهیه قروت، دوغ یا ماست را به هر میزان که باشد روی اجاق گذاشته و آهسته هم می زنند تا جوش بیاید و کمی پخته گردد و بعد می گذارند تا سرد گردد و سپس داخل یک کیسه از جنس متقال ریخته تا آب آن کاملا گرفته گردد و آنگاه داخل یک لگن ریخته و ورز می دهند و نمک اضافه می نمایند و به شکل های دلخواه روی سبدهایی از جنس چوب که هنر مردم قدیم سیستان می باشد، چیده و در آفتاب می گذارند تا خشک گردد.

قلیفی (نان محلی سیستان)

برای پخت این نان ، ابتدا آب یا شیر را در ظرفی می ریزند و روغن، نمک و خمیرمایه را اضافه می نمایند و بعد آرد (گندم) را کم کم به مواد اضافه می نمایند و با دست ورز می دهند تا زمانی که خمیر به دست نچسبد.بعد خمیر را در کیسه نایلون می گذارند و در جای گرم به مدت یک ساعت می گذارند تا پف کند و حجمش دو برابر گردد. بعد از خمیر به میزان یک پرتقال کوچک برداشته و روی تخته یا سینی پهن می نمایند. سپس میزانی از خرمایی که هسته آن را گرفته و سرخ نموده اند را داخل آن می گذارند و خمیر را به صورت لوله ای می پیچند یا رول می نمایند و دوباره خمیر رول شده را که وسط آن خرما می باشد، رول می نمایند تا بصورت حلزونی درآید. در نهایت آن را داخل سینی فر چیده و روی آن را زرده تخم مرغ زده و کمی کنجد می پاشند و داخل فر به مدت یک ساعت قرار می دهند تا آماده گردد.

انواع زیورآلات

انواع زیور آلات نقش مهمی را در زندگی زنان سیستانی ایفا می نماید و به تنوع و گستردگی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع بسیار متنوع و اقسام زیورآلات در سیستان به توضیح زیر ساخته و مورد استفاده قرار می گیرد .

باهوبند (موزیبری) به عنوان بازوبند ، باری (لاله گوش) ، پادیگ (تزئین پا) ، پلک (polok) (طرفین بینی) ، پلو (جلوی بینی)، تاسنی (نوعی سنجاق سینه در محل دویقه لباس) ، تگ (گردن آویز) ، تایدوک ، تعویذ (محل قرار دادن دعا در بازو یا گردن) ، چلمب ، چله انگشتر (chele) ، چوری (النگو) ، در (Dor) ، دندان پاچ (نوعی گردن آویز) ، زبادان (حجمی توخالی برای مواد خوشبو در گردن) ، سربند (روی پیشانی) ، سنگه (نوعی دستبند) ، سنگه بچگانه ، سینه ریز سیستانی ، شمشو (روی روسری) ، کید (kaied) ، شمس (روی سر) ، گپ (النگو) ، کپگو (kapgu) (دور گردن) ، گروه (گردنبند) ، گلوبند، گل هادانه ، گوشواره های سنتی زنان سیستان ، گوشواره ماهکی (به شکل هلال ماه کوچک ، گوشواره احمد شاهی ، ماهک ، لپو (lepo) ، مودیگ (زینت مو) و والی (گوشواره).

چوری

یکی از این زیور آلات چوری است که یه عنوان النگو مورد استفاده قرار می گیرد. چوری نوعی النگو به فرم دستبند است و به وسیله کوبیدن در قالب ساخته می گردد و طول آن از النگو بلندتر است. به طوری که طول برخی از آن ها 10 سانتی متر یا بیشتر می باشد که به قسمت های دو و یا سه ردیفه تقسیم می شوند. درقسمت اتصال حلقه بست هایی وجود دارد که داخل یکدیگر رفته و باعث قفل و بسته شدن دو طرف دیواره استوانه به یکدیگر می گردد. بست های به کار رفته در چوری همچون لولا عمل می نماید و خود آن ها نیز استوانه های تو خالی هستند که به وسیله پین بلندی از بالا داخل تمامی آن ها جای می گیرد و پین به وسیله یک رشته زنجیر به چوری متصل می باشد.

حصیر بافی

هنر حصیر بافی جایگاهی ویژه در زندگی مردمان سیستان وبلوچستان داشته است. هنری که پیشینه ای به درازای شهرسوخته ودریاچه هامون دارد . ازحصیر بافی در منطقه سیستان با نام خولک بافی ودرمنطقه بلوچستان با نام تگرد نام برده می گردد که از نظر نوع مواد اولیه با هم تفاوت زیادی دارند. خولک از ساقه های نی و تگرد از برگ درختان خرمای وحشی (داز) بافته می گردد. از محصولات فراوریی حصیر بافی سیستان می توان پرده، سایه بان وتوتن (نوعی قایق حصیری) را نام برد. مهمترین منطقه ها فراوری حصیر بافی سیستان در شهرستان زابل وروستاهای حاشیه کوه خواجه می باشد.

چلبک

چلبک نوعی نان محلی سیستانی خوشمزه است که هواداران زیادی دارد که در سفره های افطار و سحری مردمان استان سیستان و بلوچستان جایگاه ویژه ای دارد.

بورک

بورک نوعی نان محلی سیستانی است که در پخت آن از اسفناج یا سبزی های محلی مانندسوزی که به صورت خودرو در منطقه سیستان در فصلی که گندم رشد میکند در کنار آن خود را نشان میدهد استفاده می گردد و در سفره افطار مردمان این منطقه جایگاه ویژه ای دارد.

تجگی یا سمنو

سمنو یا تجگی از شیرینی های محلی سیستان اسیت ولی زنان روستایی بر اساس شناختی که از شرایط اقلیمی منطقه دارند مطابق روش زندگی اجداد خویش برترین زمان برای تهیه این غذا را از اواسط دی ماه که در زابل به چله کلو معروف است را میدانند میزانی از گندم هایی را که از حیث گلوتن یابه اصطلاح زابلی ریس بیشتری دارد به میزان معلوم در نظر گرفته 24 ساعت داخل ظرفی خیس می کنیم بعد از آن داخل کیسه کنفی قرار مدهیم مدت زمان قرار دادن داخل کیسه کنفی معولا تا زمانی است که ریشک گندم از داخل کیسه بیرون بیاید باید هرروز میزانی آّ ب روی کیسه در دفعات متعدد بریزیم مهم ترین نکته ای که برخی از افراد رعایت نمینمایند آن است نباید بگذاریم ریشک ها تبدیل به ساقه یارنگ سبز شوند چون از کیفیت سمنو کاسته خواهد شد بعد از آنکه گندم های جوانه زده را از داخل کیسه بیرون اوردیم اقدام به پهن کردن .خشک کردن سمنوها می کنیم بعد تبدیل به آرد و خمیر کردن با روغن طبق عرف روستایی داخل دیگ های مس وزیر آتش که در اصطلاح محلی دوده می گویند قرار می دهند پس از نیم ساعت سمنوی سیستانی آماده مصرف است . تجگی یا سمنو یکی از تنقلات نوروز سیستانی ها بوده و قبل از تحویل سال مردم محلی سیستان آن را طبخ می نمایند.