شاتوت داروی ضد سرطان؛ سرشار از آنتی اکسیدان - وبلاگ مرکزی

به گزارش وبلاگ مرکزی، آشنایی کلی با شاتوت

شاتوت یکی دیگر از میوه های خوشمزه و پرطرفدار فصل تابستان است که همچون بسیاری از همنوعان خود، از خواص درمانی و فواید تغذیه ای قابل توجه و ارزشمندی برخوردار بوده و مصرف آن در طب سنتی و مدرن به دفعات توصیه و سفارش شده است. در خصوص قدمت و پیشینه شاتوت بیانات مختلفی وجود دارد، ولی بیشتر کارشناسان تغذیه و سلامتی این خوراکی طبیعی و مغذی را بومی کشور ایران و ترکیه معرفی نموده اند. این میوه از خانواده توت سانان بوده (Moraceae) و درخت آن در بین توت ها، از بقیه کوچک تر است. ارتفاع آن نیز در حدود 4 الی 5 متر می گردد. البته گاهی اوقات می توان درخت این میوه را تا ارتفاعی بالغ بر 20 متر نیز مشاهده کرد. میوه این درخت نسبت به سایر توت ها درشت تر بوده و دارای رنگ قرمز تیره و ارغوانی است. رنگ این درخت قهوه ای تیره و دارای شاخته هایی به رنگ سبز روشن است. روی پوست آن نیز دانه های بسیاری به چشم می خورد. برگ های آن 7 الی 18 سانتی متر بوده و عرضی برابر با 8 سانتی متر دارند. شکل آن ها نیز بیضی مایل به قلب است که با حاشیه ای دندانه دار و نوک تیز و کوچک، زیبا و دوست داشتنی جلوه می نماید. البته نوع دیگری از شاتوت وجود دارد که به جز رنگ سیاهش، شباهت بسیاری به توت (این نوع شاتوت از تمامی جهات مانند خواص، شکل و مزه مانند توت است)، دارد. گل های درخت شاتوت، به دو نوع نر و ماده تقسیم بندی می شوند. گل های نر کوتاه ، ضخیم و به رنگ سبز تیره رشد یافته و گل های ماده نیز با همان خصوصیات، اما کوتاه تر از گل نر، پرورش می یابند. در فصل بهار (اردیبهشت ماه)، گل های درخت شاتوت بر روی شاخه های آن مشاهده شده و نمای زیبایی را به آن می بخشند. شاتوت از میوه ای گوشتی، آبدار، خوشمزه و لطیف و بسیار نرم برخوردار است که طعم آن ترش و شیرین و دلچسب است. البته می توان با روش های مختلفی آن را مصرف کرد. مثلا آن را به صورت پخته شده مانند انواع مربا، مارمالاد، شیرینی، بستنی و بعلاوه به صورت خام استفاده می نمایند.

شاتوت میوه ای سرشار از آنتی اکسیدان و برترین گزینه برای پیشگیری سرطان

کارشناسان تغذیه و سلامتی، پژوهش های گسترده ای در رابطه با خواص دارویی و درمانی انواع میوه ها از جمله شاتوت انجام داده اند که نتایج قابل توجه و شگفت انگیزی را به اطلاع علاقه مندان به این خوراکی های طبیعی و دوست داشتنی رساندند. طبق ادعای محققان انجمن تغذیه ایالات متحده آمریکا، شاتوت در بین 40 نوع از میوه های مورد آنالیز قرار گرفته، مقام نخست را در زمینه فعالیت های آنتی اکسیدانی از آن خود نموده است. در واقع این میوه لذیذ از فیتوکمیکال های قدرتمندی همچون رنگدانه آنتوسیانین برخوردار است که اتفاقا رنگ سیاه آن نیز نشات گرفته از این رنگدانه است.

محققان کشور ایران نیز مطالعات ارزشمندی در خصوص این میوه تابستانی انجام داده اند که بر اساس آن ها، حضور انواع آنتی اکسیدان ها که از فعالیت های مخرب و خطرناک رادیکال های آزاد تا حد قابل توجهی کاسته یا کاملا آن ها را از بین می برد، همچون شاخصی ارزشمند در اندازه گیری تأثیر مواد غذایی در جلوگیری از بیماری های خطرناکی مانند سرطان مورد استفاده قرار می گیرد. به گونه ای که درجه جذب رادیکال های آزاد مخرب در بدن با یاری آنتی اکسیدان ها، در هر صد گرم از میوه شاتوت، به رقم 5350 گزارش شده است. جالب است بدانید الاژیک اسید، روتین، پی کورماریک اسید سینامیک، هیدروکافئیک، گالیک اسید و مهم تر از همه ویتامین های آ و ث از ارزشمندترین آنتی اکسیدان ها و فنول های موجود در شاتوت به شمار می آیند.

خواص درمانی شاتوت

1) میوه شاتوت به علت حضور مواد مغذی و مفید، از ایجاد کلسترول های مضر در بدن جلوگیری نموده و از ابتلا به انواع بیماری ها و حملات قلبی ممانعت می نماید.

2) در شاتوت ماده مهمی به نام تانن وجود دارد که مصرف آن به مستحکم شدن دیواره رگ های بدن یاری بسزایی نموده و از بروز خونریزی های پوستی پیشگیری می نماید. بعلاوه می توان با میل کردن این میوه دلچسب، از ایجاد التهابات روده ای در امان ماند.

3) مواد شگفت انگیز موجود در شاتوت، مانع از تشکیل کلسترول های مضر بدن شده و از بروز حملات قلبی و ایجاد بیماری های خطرناک، جلوگیری می نماید. بعلاوه حضور ویتامین های مفیدی از جمله ویتامین آ، ث، املاح معدنی همچون روی، پتاسیم، آهن، کلسیم و منیزیم، ارزش غذایی و دارویی این میوه را دوچندان نموده است.

4) افرادی که از پیری زودرس واهمه دارند، می توانند با مصرف متعادل و پی در پی این میوه، عملکرد پیرشدن سلول های بدن را کند نموده و مانع از پیری زودرس شوند، چرا که ویتامین آ موجود در شاتوت، یاری قابل توجهی در ایجاد شادابی و زیبایی پوست بدن خواهد نمود.

5) در شاتوت، خاصیت ارزشمندی به نام خاصیت ضد باکتریایی وجود دارد که به بیماران مبتلا به اسهال که از طریق حضور باکتری ها دچار این عارضه شده اند، یاری شایانی خواهد نمود.

6) از دیگر خواص ارزشمند شاتوت می توان به پیشگیری از عفونت های دستگاه ادراری، بیماری های ناشی از بالارفتن سن و حملات خطرناک مغزی (سکته مغزی)، اشاره نمود.

7) از میوه و عصاره شاتوت، می توان در بهبود بیماری واریس نیز بهره برد. این میوه خونریزی دیواره های نازک رگ های خونی بدن را کاهش داده و به علت حضور آنتی اکسیدان هایی مانند آنتوسیانیدین، بافت های پیوندی صدمه دیده را ترمیم می نماید.

8) علاوه بر میوه شاتوت، دیگر قسمت های این خوراکی مفید نیز اثرات شگفت انگیزی در بهبود و حتی پیشگیری از بروز بیماری های مختلف در بدن خواهد داشت. به عنوان نمونه می توان از برگ های این میوه نام برد که از دیرباز در رفع حالت تهوع تاثیر بسزایی دارند. بعلاوه ریشه شاتوت در درمان بیماری گوارشی از جمله اسهال خونی، مورد استفاده قرار می گیرد. البته مصرف این مواد، تنها با مشورت پزشک بدون هر گونه عارضه و ناراحتی های احتمالی خواهد بود.

9) گلوکز موجود در شاتوت که حاوی ماده قندی مورد احتیاج بدن است، در رفع کردن خستگی ناشی از فعالیت های فکری و ذهنی نقش بسزایی ایفا می نماید و این ماده مهم، سرشار از ویتامین های ضروری بدن از جمله ویتامین آ، ث، تانن و املاح معدنی است.

10) سرطان سینه و دهانه رحم، یکی از رایج ترین بیماری های خطرناک است که متأسفانه امروزه گریبان گیر بسیاری از بانوان شده است. این بیماری با مصرف شاتوت و عصاره آن، تا حد قابل توجهی کنترل شده و حتی مانع بروز آن خواهد شد. به گونه ای که سلول های سرطانی با میل کردن شاتوت، به طرز شگفت انگیزی کاهش می یابد. از این رو استفاده از این میوه، برای بانوانی که در اقوام نزدیک خود با افرادی که از چنین مسائلی رنج می برند، روبرو هستند، توصیه می گردد.

شاتوت میوه ای مناسب برای سوخت و ساز بدن

همانگونه که پیش تر نیز بیان شد، میوه شاتوت سرشار از انواع ویتامین های مورد احتیاج بدن بوده و برای حفظ سلامتی بدن ارزش فوق العاده ای دارد. ویتامین گروه ب (ویتامین ب6)، نیاسین، اسیدفولیک و ریبوفلاوین به اندازه قابل توجهی در این میوه تابستانی یافت می گردد که در کنار ویتامین کا، در عملکرد سوخت و ساز چربی ها، کربوهیدارت ها و پروتئین های بدن تأثیر حیرت انگیزی می گذارد.

شاتوت، دوایی مناسب برای گلودرد، تورم لثه ها و التهاب مخاط دهان

همانگونه که می دانید شاتوت سرشار از ویتامین، مواد غذایی و دارویی ارزشمندی است که در طب سنتی و مدرن، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و متخصصان تغذیه قرار گرفته است. این میوه سرشار از آب، قند، اسید و مواد نرم نماینده اعضای بدن است. تا حد قابل توجهی ویتامین ث، ویتامین آ و ب را در خود جای داده است و دارویی مفید برای التهاب مخاط دهان، تورم لثه ها و گلودرد به شمار می آید.

دقت در مصرف شاتوت

1) در طب پزشکی سنتی، شاتوت میوه ای با طبیعت سرد و خشک بوده و باعث از بین رفتن گرمی خواهد شد؛ بنابراین مصرف غیر متعادل آن برای افراد سرد مزاج توصیه نمی گردد.

2) بلافاصله پس از میل کردن غذا از خوردن شاتوت پرهیز کنید، چرا که در دستگاه گوارش گاز فراوری نموده و باعث ایجاد نفخ خواهد شد.

3) کارشناسان طب سنتی، میل کردن غذاها و خوردنی های ترش مزه را پس از مصرف شاتوت نهی نموده اند.

4) سعی کنید میوه های آلوده را در کنار شاتوت قرار ندهید، چرا که این میوه بلافاصله با قرارگیری در کنار میکروب ها، آلوده شده و مصرف آن برای سلامتی بدن مضر خواهد بود.

5) شاتوت میوه ای است که در معرض بسیاری از آلودگی ها قرار می گیرد. از جمله آن ها می توان به میکروب های سالمونلا، ایکولای و انواع ویروس ها و قارچ ها اشاره نمود که ممکن است هنگام تماس با فضله پرندگان روی درخت به شاتوت منتقل گردد.

6) از دیگر نکات قابل توجه هنگام مصرف شاتوت، شستشوی درست این میوه است. شستشوی این میوه به علت داشتن بافتی نرم، به سختی و در بعضی موارد کاملا غیر ممکن است؛ بنابراین توصیه می گردد، بلافاصله پس از چیدن این میوه تابستانی، هنگامی که تا اندازه قابل توجهی فاقد آلودگی های ناشی از محیط است و بعلاوه می توان به خوبی مورد شستشو قرار گرفته است، مورد استفاده قرار گیرد.

فواید مصرف کردن شاتوت

با حضور انواع ویتامین ها، املاح و مواد معدنی مورد احتیاج بدن و ویژگی های ارزشمند تغذیه ای که در شاتوت وجود دارد، پزشکان طب سنتی و بسیاری از کارشناسان و متخصصان تغذیه و سلامتی، این میوه را یکی از ارزشمندترین خوراکی های طبیعی معرفی نموده که نسبت به سایر میوه ها از بعضی مواد مغذی، در حد فوق العاده ای برخوردار است. به عنوان نمونه آن موجود در شاتوت نسبت به سایر میوه ها تا حد چشم گیری بیشتر بوده و میل کردن آن به افرادی که دچار مسائل کم خونی هستند، توصیه می گردد.

شاتوت مناسب برای کم اشتهایی، رفع تشنگی و دارای خاصیت ضد التهابی

از دیگر فواید میل کردن شاتوت، ضد التهاب بودن آن است. در این میوه مغذی، مواد و املاح ارزشمندی مشاهده می گردد که باعث ایجاد خاصیت ضد التهابی آن شده است. این ویژگی برای بهبود بیماری هایی از جمله آرتریت روماتوئید (بمیاری درد مفاصل) بسیار مؤثر بوده و نتایج قابل توجهی از مصرف آن به دست آمده است.

عدم اشتهای افرادی که دارای کمبود وزن هستند و بعلاوه تشنگی در ایام گرم سال، از مسائلی است که امروزه گریبانگیر بسیاری از مردم شده است. خوشبختانه طبق پژوهش های انجام شده از طریق کارشناسان تغذیه، شاتوت میوه ای مناسب برای از بین رفتن عطش و احیای اشتهای افراد، شناخته شده است.

شاتوت میوه ای مناسب برای بیماران دیابتی

شاتوت حاوی قندی طبیعی به نام فروکتوز است که اگر در حد اعتدال و به درستی مصرف گردد، افراد دیابتی نیز می توانند آن را به جای قند مصنوعی مورد استفاده قرار دهند. البته میل کردن این میوه برای این افراد، تحت نظر پزشک متخصص، توصیه می گردد. بعلاوه بعضی از کارشناسان تغذیه و سلامتی، معتقدند که ماده ای ضد قندی در برگ شاتوت یافت شده است که می تواند بیماری مرض قند را بهبود بخشیده و باعث کاهش قند خون بدن گردد. از این رو است که مصرف شاتوت را به بیماران دیابتی توصیه می نمایند.

حافظه ای قوی با شاتوت

بعضی از محققان تغذیه، با انجام آزمایش های متعدد دریافتند که شاتوت حاوی فلاوونوئیدهایی از جمله آنتوسیانین و فلاوانول ها است که می توانند با یاری هیپوکامپوس مغز (هیپوکامپوس قسمتی از مغز است که مسئولیت کنترل و تقویت حافظه را برعهده دارد)، پروتئین های ویژه ای را فعال نموده و باعث تقویت حافظه گردد. در واقع آن ها بر این باورند در سطح مولکولی در نورون ها، عمل تقویت حافظه ای بلندمدت و کوتاه مدت کنترل خواهد شد، در حالی که این بخش از مغز، با مصرف این میوه لذیذ و دوست داشتنی، می تواند حافظه را تا اندازه قابل توجهی افزایش داده و باعث تقویت آن گردد.

طرز تهیه چند دسر خوشمزه با شاتوت

بستنی شاتوت (رژیمی)

مواد لازم

شاتوت فریز شده 3 پیمانه، ماست ساده کم چرب 2 پیمانه، شکر 1/3 پیمانه، وانیل 1 و نیم قاشق چای خوری، شکلات خرد شده (در صورت تمایل) 1/2پیمانه

طرز تهیه

ماست، شکر و وانیل را درون مخلوط کن ریخته و آن را روشن کنید. آنقدر با یکدیگر مخلوط کنید تا ترکیبی یکدست و صاف به دست آید. سپس مواد آماده شده را درون ظرفی به عمق 33 سانتی متر و پهنای 23 سانتی متر ریخته و آن را درون فریزر قرار دهید. هر یک ساعت یکبار، ظرف را از فریزر خارج نموده و آن را به خوبی هم بزنید. این عمل را تا زمانی که مواد لبه ظرف کاملا سفت و مواد میانی یا مرکز ظرف نیمه سفت باشد، ادامه دهید. اکنون شاتوت هایی را که از قبل فریز نموده اید (باید برای فریز کردن شاتوت ها، آن ها را به مدت 2 الی 6 ساعت درون فریزر قرار دهید)، درون مخلوط کن ریخته و آن را به خوبی مخلوط کنید تا به صورت پوره تبدیل گردد. سپس آن را همراه با تکه های شکلات به بستنی اضافه نموده و درون کیسه های پلاستیکی بریزید و دوباره درون فریزر قرار دهید تا به خوبی سفت شده و یخ بزند. بستنی آماده شده را هنگام سرو، درون ظرف های مخصوص بستنی ریخته و میل کنید.

نوشیدنی با طعم شاتوت

مواد لازم

وانیل 1 قاشق چای خوری، شاتوت 1 پیمانه، یخ 1/2 پیمانه، شیر 2 پیمانه، شکر به اندازه لازم

طرز تهیه

نصف پیمانه از یخ را داخل مخلوط کن ریخته و دستگاه را روشن کنید تا یخ ها، خرد شوند. سپس 2 پیمانه شیر را روی یخ ها ریخته و پس از آن، یک پیمانه شاتوت را نیز به آن اضافه کنید. می توانید با امتحان کردن طعم نوشیدنی شاتوت، در صورت تمایل، از شکر بهره ببرید تا طعم آن شیرین تر گردد. اکنون نوشیدنی آماده سرو است. آن را درون لیوان های مخصوص نوشیدنی ریخته و در کنار اعضای خانواده ، میل کنید.

پودینگ شاتوت

مواد لازم

شیر 3 پیمانه، شکر 1 پیمانه، آرد گندم (الک شده) 6 قاشق غذاخوری، زرده تخم مرغ 2 عدد، وانیل نصف قاشق چای خوری، خامه شیرین شده 1/2 پیمانه، شاتوت 1 پیمانه

طرز تهیه

درون ظرف مناسبی، شیر ریخته و آرد را به آن اضافه کنید. سپس آن ها را روی حرارت میانه قرار دهید. در این مرحله زرده های تخم مرغ را درون ظرف دیگری با شکر مخلوط نموده و با همزن برقی، هم بزنید. این عمل را تا زمانی که حجم مواد دو برابر گردد، ادامه دهید. ترکیب شکر و تخم مرغ را به مواد روی حرارت اضافه نموده و مرتب آن ها را با یکدیگر مخلوط نموده تا ماده ای غلیظ به دست آید. سپس شاتوت ها را شسته و به مواد اضافه کنید. پس از گذشت 5 دقیقه حرارت شعله را خاموش نموده و صبر کنید تا کمی از گرمای آن کاسته گردد. زمانی که مواد خنک شدند (سعی کنید مواد را چندین بار به هم بزنید تا رویه آن نبندد)، خامه ای را که از قبل با پودر قند شیرین نموده اید به مواد خنک شده اضافه نموده و درون ظرف های مورد نظر جهت سرو بریزید. سپس آن ها را درون یخچال به مدت زمان 3 الی 4 ساعت قرار داده تا سرد شوند.

دسر شاتوت خامه ای

مواد لازم جهت تهیه دسر

آرد ذرت 2 قاشق سوپ خوری، نشاسته ذرت 1/2 قاشق سوپ خوری، آب 1/2 پیمانه، شکر 4 قاشق سوپ خوری، خامه صبحانه 1/2 پیمانه، پودر ژلاتین 1 قاشق مرباخوری

مواد لازم جهت تهیه سس دسر

شاتوت 1 پیمانه، شیر 3 پیمانه، نشاسته ذرت 1 ق سوپ خوری، شکر 3 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه دسر

درون ظرفی مناسب، شکر، آرد و نشاسته ذرت را ریخته و آن ها را با یکدیگر مخلوط کنید. سپس شیر را نیز اضافه نموده و تا زمانی که مخلوط یکدستی به دست آید به هم زدن ادامه دهید. اکنون ظرف را روی حرارت میانه قرار داده و مرتب آن ها را با یکدیگر مخلوط کنید تا مخلوط غلیظی به دست آید. در این مرحله آن را از روی حرارت برداشته و وانیل و خامه را نیز به آن اضافه کنید. سعی کنید مواد را مرتب هم بزنید تا ته نگیرد.

در این مرحله ژلاتین را با آب مخلوط نموده و به روش بن ماری آن را حل کنید. سپس ژلاتین حل شده را به مواد اضافه نموده و آن ها را با یکدیگر مخلوط کنید تا ماده یکدستی آماده گردد. حال مواد حاصل را درون یخچال قرار دهید.

طرز تهیه سس دسر

شاشوت ها را درون غذاساز ریخته و دستگاه را روشن کنید تا پوره ای غلیظ به دست آید. شکر و نشاسته ذرت را به آن اضافه نموده و روی حرارت قرار دهید تا غلیظ گردد. سس آماده مصرف است.

پس از آماده سازی سس دسر، اندازهی از دسر بسته شده را در ظرف های مخصوص ریخته و روی آن را با اندازهی از سسی که آماده نموده اید، بپوشانید. چند عدد شاتوت را نیز روی آن قرار داده و دوباره از دسر روی مواد بریزید و با سس و تکه های شاتوت، تزئین کنید. سپس ظروف پرشده از دسر شاتوت را درون یخچال قرار دهید تا خنک گردد. دسر آماده سرو است.